Wydawca treści
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Najnowsze aktualności
Polecane artykuły
rezerwaty
rezerwaty
Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Krasiczyn znajdują się następujące rezerwaty przyrody: Rezerwat „Przełom Hołubli", Rezerwat „Skarpa Jaksmanicka", Rezerwat „Leoncina"
Na gruntach zarządzanych przez Nadleśnictwo Krasiczyn znajdują się następujące rezerwaty przyrody:
Rezerwat „Przełom Hołubli"- o powierzchni 46,42 ha, obejmuje atrakcyjne krajobrazowo wzgórza w dolinie potoku Hołubla. Dominującym zbiorowiskiem roślinnym jest grąd w podzespołach: niskim, typowym i wysokim Tilio–Carpinetum stachyetosum, T.-C. typicum, T.-C. caricetosum pilosae. W starodrzewach udział mają lipy – szerokolistna Tilia platyphyllos i drobnolistna T. cordata. Na terenie rezerwatu występuje również żyzna buczyna karpacka w formie podgórskiej Dentario glandulosae-Fagetum collinum oraz podgórski łęg jesionowy Carici remotae-Fraxinetum.
Flora rezerwatu liczy około 166 gatunków roślin naczyniowych, wśród których znajdują się rośliny rzadkie i chronione, m.in.: podkolan biały Platanthera bifolia, lilia złotogłów Lilium martagon, gnieźnik leśny Neotia nidus-avis, wawrzynek wilczełykoDaphne mezereum, kłokoczka południowa Staphylea pinnata, paprotka zwyczajna Polypodium vulgare, pokrzyk wilcza jagoda Atropa belladonna, cebulica dwulistna Scilla bifolia, skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia, a z 53 gatunków porostów 15 jest na „Liście roślin wymierających i zagrożonych w Polsce".
Objęty ochroną przełomowy odcinek potoku Hołubla, z odkrywkami geologicznymi, szczególnie interesujący jest w prawym podcięciu brzegu (widoczne są naprzemianlegle warstwy piaskowca i łupków fliszu karpackiego).
Położenie administracyjne: województwo podkarpackie, powiat przemyski, gmina Krasiczyn (obręb ewidencyjny Korytniki) oraz gmina Przemyśl (obręb ewidencyjny Wapowce).
Rezerwat „Skarpa Jaksmanicka"- o powierzchni 0,94 ha, został utworzony w celu ochrony kolonii lęgowej niezwykle rzadkiego ptaka - żołny Merops apiaster. W „Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt" żołna znajduje się na liście gatunków niższego ryzyka, ale bliskie zagrożeniu (NT). Lasy Nadleśnictwa stanowią jedynie otulinę kolonii lęgowej, która znajduje się na gruntach obcych.
Położenie administracyjne: województwo podkarpackie, powiat przemyski, gmina Medyka, obręb ewidencyjny Jaksmanice.
Rezerwat „Leoncina" – o powierzchni 8,67 ha, występuje w nim jedno z nielicznych w Polsce skupisk kłokoczki południowej Staphylea pinnata w jej naturalnym zasięgu. Kłokoczka południowa zasięgiem obejmuje południową i południowo-zachodnią Europę, Azję Mniejszą oraz Kaukaz. Należy do rodziny Staphyleaceae – kłokoczkowate, rodzaju Staphylea kłokoczka, którego jedynym przedstawicielem w Polsce jest kłokoczka południowa Staphylea pinnata (Szafer 1977). Całyobszar rezerwatu zajmuje typowy podzespół grądu Tilio-Carpinetum typicum. Flora rezerwatu liczy około 80 gatunków roślin naczyniowych, wśród których znajdują się rośliny rzadkie i chronione, m.in.: parzydło leśne Aruncus sylvestris, lilia złotogłów Lilium martagon, tojad dzióbaty Aconitum variegatum.
Położenie administracyjne: województwo podkarpackie, powiat przemyski, gmina Krasiczyn, obręb ewidencyjny Tarnawce.
W zasięgu terytorialnego działania Nadleśnictwa znajduje się ponadto pięć rezerwatów przyrody:
Rezerwat „Brzoza czarna w Reczpolu" – o powierzchni 2,66 ha , położony na terenie miejscowości Reczpol (gmina Krzywcza), obejmuje wyspowe stanowisko 41 egzemplarzy brzozy czarnej Betula obscura rosnących w zbiorowisku grądu Tilio-Carpinetum typicum. Brzoza czarna jest gatunkiem chronionym i rzadkim we florze Polski.
Rezerwat „Szachownica w Krównikach" - o powierzchni 16,67 ha, położony na terenie miejscowości Krówniki (gmina Przemyśl). Głównymi gatunkami porastającymi teren rezerwatu są rośliny łąkowe z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Szachownica kostkowata w części północnej rezerwatu występuje pojedynczo, zaś w części centralnej i południowej jest gatunkiem dominującym.
Na całej powierzchni rezerwatu występuje również zakwitający jesienią zimowit jesienny Colchicum autumnale,a w południowej - kosaciec syberyjski Iris sibirica.
Rezerwat„Winna Góra"- o powierzchni 0,10 ha, położony na terenie miasta Przemyśla. Celem ochrony jest zachowanie stanowiska wisienki karłowatej Cerasus fruticosa, stepowego reliktu z okresu holoceńskiego.
Rezerwat „Jamy- o powierzchni 2,01 ha, położony na terenie miasta Przemyśla. Celem ochrony jest zachowanie płatów roślinności stepowej ze stanowiskiem rzadkiej rośliny – lnu austriackiego Linum austriacum.
Rezerwat „Kopystańka"- o powierzchni 188,88 ha, w tym grunty o pow. 42,24 ha znajdują się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Krasiczyn. Przedmiotem ochrony jest szczyt niezalesionej góry „Kopystańka" wraz z murawami kserotermicznymi i stanowiskiem ostrożenia siedmiogrodzkiego Cirsium decussatum oraz zbiorowisko buczyny karpackiej w formie podgórskiej.
