Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Uwaga! NIEDŹWIEDŹ
Uwaga! NIEDŹWIEDŹ
Drogi grzybiarzu, turysto, miłośniku przyrody!
Las jest naszym wspólnym bogactwem, korzystaj z niego śmiało, ale rób to w sposób racjonalny. Leśnicy starają się by las spełniał cały szereg funkcji. Pozyskujemy drewno, niezbędne każdemu człowiekowi, a przy tym dbamy o zachowanie różnorodności biologicznej. Oprócz ważnej funkcji gospodarczej, nasze lasy spełniają funkcje ochronne i społeczne, które musimy ze sobą pogodzić.
Ostatnio na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Krasiczyn pojawiły się niedźwiedzie brunatne. Cieszy nas, że coraz więcej gatunków zwierząt, w tym chronionych, wybiera nasze lasy na swoje ostoje. Wymaga to jednak zachowania wzmożonej ostrożności u wszystkich odwiedzających tereny leśne.
Poniżej kilka zasad, które należy stosować podczas leśnych wędrówek:
- NIE ŚMIEĆ – resztki żywności i inne odpady organiczne to coś co działa na niedźwiedzie jak lep na muchy. Łatwe pożywienie wabi niedźwiedzie i przyzwyczaja, że do ludzi można się zbliżać. Wszystkie śmieci z lasu zabieramy ze sobą! Zresztą śmiecenie to zwykłe chamstwo, a przecież jesteśmy kulturalni.
- NIE WCHODŹ W MŁODNIKI – (Młodnik – faza rozwojowa od zwarcia się koron drzew do wieku ok. 20-25 lat) – to ulubione miejsce niedźwiedzi i duża szansa na spotkanie oko w oko z misiem. Jak sama nazwa wskazuje młodnik to nic innego jak młode drzewa, między nimi gęsto i ciemno, idealne miejsce na schronienie (nie dla nas!).
- NIE COFAJ SIĘ – idziesz leśną drogą, nagle spostrzegasz, że na pewno chwilkę przed Tobą szła Wielka Stopa. Masz ochotę zawrócić i zmykać w szybkim tempie? Nie rób tego. Być może niedźwiedź właśnie poczuł Cię z oddali, zrobił duże koło i idzie od tyłu sprawdzić kto niesie taki zapach. Lepiej dalej iść przed siebie. Większe prawdopodobieństwo, że ujrzy Cię z daleka i schowa się w las. Jeśli zawrócisz „na niego" może być niezbędne turbo przyspieszenie.
- NIE BĄDŹ SAMOTNYM NINJA – na grzyby koniecznie wybierz się w towarzystwie. W lesie należy zachowywać się cicho, ale nieprzesadnie cicho. Nie należy skradać się na paluszkach i milczeć. Rozmowy zwyczajnym tonem, normalny chód pozwoli zwierzętom usłyszeć Cię z daleka i nie wchodzić w drogę.
Co jeśli jednak zdarzy się spotkanie z niedźwiedziem?
Wszelkie opowieści o tym jak należy zachować się przy spotkaniu z dzikim zwierzęciem są bezsensowne. Nawet doświadczeni leśnicy widząc niedźwiedzia po prostu … uciekają. Nie ma się co dziwić, adrenalina robi swoje. Przede wszystkim nie panikuj! Nie prowokuj, nie krzycz, unikaj kontaktu wzrokowego i wycofaj się. Nie uciekaj na drzewo, wspinaczka dla niedźwiedzi to pestka. Powinniśmy zachować się spokojnie, ale to tylko teoria. W praktyce jesteśmy w stanie osiągnąć prędkość Usaina Bolta.
Na pewno rozsądne korzystanie z lasu nie narazi nas na żadne niebezpieczne sytuacje. Pamiętajmy, to my jesteśmy gośćmi w lesie.
Martyna Śliwińska-Siuśta
